در جراحی تعویض مفصل لگن، مفصل کاملا آسیب دیده لگن یا ران با یک مفصل مصنوعی (پروتز) جایگزین می شود. به این بخش های مصنوعی که در بدن جاگذاری می شود، ایمپلنت نیز می گویند. جراحی تعویض مفصل لگن برای افراد بزرگسال هیچ محدودیت سنی ندارد. اما اکثرا این جراحی را بیم سنین ۶۰ تا ۸۰ سال انجام می دهند. مفصل مصنوعی لگن در برندهای معروف، طوری ساخته شده است تا حداقل به میزان ۱۵ سال عمر کند. پس از تعویض مفصل، با استراحت کامل و سپس فیزیوتراپی مرتب، درد لگن به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. همچنین دامنه حرکتی مناسبی برای فرد به وجود می آورد.
چه زمانی برای تعویض مفصل لگن مناسب است؟
در ابتدا ذکر این مطلب ضروری است که جراحی تعویض مفصل لگن آخرین مرحله برای بهبود مفصل آسیب دیده لگن است. یعنی پزشکان تا جایی که امکان داشته باشد ابتدا روش هایی مانند فیزیوتراپی یا تزریق استروئید را توصیه می کنند. اگر مفصل لگن از ابتدا آسیب زیادی دیده باشد یا روش های درمانی دیگر جواب ندهد، تعویض مفصل توصیه می گردد.
مهمترین عوامل آسیب های لگن که منجر به تعویض مفصل می شود:
- آرتروز
- آرتریت روماتوئید
- شکستگی لگن
- آرتروز سپتیک
- انسداد اسپوندیلیت
- اختلالات رشد غیرعادی استخوان ها
در چه شرایطی باید تحت عمل جراحی تعویض مفصل لگن قرار گیرید؟
- درد شدید و تورم در ناحیه مفصل حتی در هنگام استراحت.
- عدم تحرک ناشی از درد
- انجام فعالیت های روزمره مانند خرید یا خروج از حمام برای شما دشوار یا غیرممکن باشد.
- به دلیل درد و عدم تحرک احساس افسردگی کنید.
- توانایی انجام کارها را نداشته باشید.
وقتی که شما سعی می کنید تا کاهش حرکت و درد شدید مفصل لگن خود را جبران کنید، معمولا دچار کمر درد می شوید. هنگامی که در حال تلاش کردن برای کاهش فشار از روی مفصل آسیب دیده هستید، ممکن است مفصل زانو و یا مفصل لگن و زانوی پای دیگر دچار درد شوند. زمانی که به دلیل درد، حرکت خود را کم می کنید ممکن است دچار افزایش وزن شوید. همچنین اگر برای کمتر شدن درد مجبور به استفاده بیش از حد از انواع مسکن ها شوید ممکن است عوارض داروهای مسکن باعث ایجاد مشکلات دیگر شوند.
تعویض مفصل لگن می تواند آن همه درد شدید را از بین ببرد و دوباره قدرت و حرکت مفصل را برگرداند. در برخی از بیماران نتایج جراحی بسیار قابل توجه است. بعضا عنوان می کنند که خیلی زود درد ناشی از جراحی بهبود یافته و از دردهای مفصلی نیز کاسته شده است.
نحوه انجام جراحی تعویض مفصل لگن
جراحی تعویض مفصل لگن به صورت امروزی برای اولین بار در سال ۱۹۶۲ در انگلستان انجام شد. در جراحی های قدیمی برای تعویض، فقط سر ران تعویض می شد و قسمت کاسه دست نخورده باقی می ماند. در جراحی امروزی ازیک پروتز دو قسمتی استفاده می شود. یک قطعه به شکل توپ فلزی و پایه دار که درون قطعه کاسه مانند از جنس پلاستیک و یا پلی اتیلن قرار داشت.
هر دو این قسمت ها وارد استخوان و به وسیله سیمان در جای خود نگه داشته می شوند. سر استخوان ران در این حالت، از حالت طبیعی کوچک تر است؛ تا به وسیله بخش کاسه مانند پوشیده شود و ساییدگی کمتری اتفاق افتد. البته با توجه به پیشرفت در تکنولوژی پروتز های غیر سیمانی استفاده از سیمان کمتر رایج است. اما همچنان استفاده از سر فلزی استخوان ران و کاسه پلی اتیلنی یکی از استانداردهای جراحی تعویض مفصل است.
مراحل خرابی کامل مفصل لگن
مراحل تخریب مفصل لگن به تدریج اتفاق می افتد. اما با توجه به شرایط بیمار و کار کشیدن او از لگن، با سرعت های مختلفی اتفاق می افتد. کافیست یکی از قسمت های مفصل لگن دچار مشکل شود تا عملکرد کل مفصل تحت تاثیر قرار گیرد. بیشترین آسیب را در قسمت مفصل لگن، غضروف سطح مفصلی می بیند. دریک مفصل لگن سالم و طبیعی، لغزش بین دو سطح استخوان به سادگی لغزش دو یخ روی یکدیگر انجام می شود. اما هنگامی که سطوح مفصل آسیب می بیند و غضروف مفصل شروع به از بین رفتن می کند، حرکت در مفصل دیگر نمی تواند به سهولت قبل باشد. خرابی یک سطح مفصلی، سطح مفصلی مقابل آن قسمت را نیز درگیر خواهد کرد. به این ترتیب که غضروف از بین می رود، استخوان زیر آن نیز دچار آسیب خواهد شد. در نتیجه حرکت مفصل دچار مشکل می گردد و در همین زمان بافت های پوشاننده داخل مفصل نیز دردناک می شوند.
بافت های نرم اطراف مفصل چسبنده می شوند، عضلات محرک مفصل ضعیف می شوند. و دیگر مفصل قادر با کارکرد طبیعی خود نیست.
بهترین برند مفصل لگن یا ران
برندها و مارک های مختلفی برای مفصل لگن وجود دارد. که ساخت کشورهای مختلف هستند. معتبرترین برندهای مفصل لگن ساخت آمریکا هستند. شرکت آرمان سلامت آسا، نمایندگی رسمی فروش محصولات زیمر آمریکا را برعهده دارد. برند زیمر (Zimmer) مر بوط به شرکت زیمر بایومت است که جز معتبرترین برندهای در حوزه تعویض مفصل (لگن، زانو، شانه و غیره) است.
